Verschillende besturingssystemen camera
Bij kijkoperaties worden via kleine sneetjes in de buik de camera en operatie-instrumenten naar binnen gebracht, precies op de juiste plek. Deze kleine inwendige operaties geven een kleinere operatiewond en heten ook wel minimaal invasief. Met een minimaal-invasieve operatie herstelt de patiënt sneller en hoeft deze minder lang in het ziekenhuis te blijven. De camera wordt normaal gesproken bediend door een assistent, vaak een operatieassistent of arts-assistent. Hij/zij vervult een belangrijke rol tijdens de operatie, aangezien de camera-assistent de controle heeft over het zicht van het operatiegebied. Chirurg Frank Voskens vertelt: “Bij voorkeur wordt de laparoscoop gehanteerd door een ervaren collega. Helaas is dit, mede gezien het personeelstekort, niet altijd mogelijk. Daarom zijn er afgelopen jaren talloze robotische camerahouders ontwikkeld. Voordelen van het gebruik van robotische camerahouders zijn onder meer stabieler beeld, verbeterde ergonomie en het verminderen van benodigd OK-personeel.”

Toch hebben deze voordelen niet geresulteerd in een wijdverbreid gebruik van deze systemen in ziekenhuizen. Voskens: “Dit komt vooral door de complexe besturingsmethoden, zoals het gebruik van verbale commando’s, voetschakelaars en joysticks. Recent is er een nieuwe besturingsmethode ontwikkeld, op basis van automatische beeldherkenning van instrumenten. De verwachting is dat deze besturingsmethode intuïtiever is ten opzichte van de huidige besturingsmethoden. In onze studie hebben we daarom de efficiëntie en gebruikerservaring van camerabesturing middels automatische beeldherkenning vergeleken met robotische camerahouders en handmatige camerabesturing.”

Conclusie
Het onderzoek toont aan dat automatische beeldgeleide camerabesturing, op het gebied van snelheid en gebruikerservaring, superieur is aan conventionele joystickbesturing. Handmatige camerabesturing blijft de snelste besturingsmethode, maar dit vraagt wel een hoge fysieke belasting. De onderzoekers concluderen dat beeldgeleide camerabesturing voor robotische camerahouders een veelbelovende technologie is, welke met de huidige ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie steeds meer zal worden toegepast.

Robotchirurgie in Meander
Robotchirurgie speelt een belangrijke rol op de OK van Meander en wordt met name ingezet bij complexe ingrepen aan prostaat, middenrif, endeldarm en bekkenbodem. De operatierobot wordt bestuurd door chirurgen en zorgt ervoor dat kijkoperaties in lastig bereikbare ruimtes, zoals het bekken, nauwkeuriger kunnen worden uitgevoerd. In Meander werken twee hoogleraren in de robotica: prof. dr. Ivo Broeders is naast zijn werk als chirurg in Meander verbonden aan de Universiteit Twente en prof. dr. Esther Consten heeft onlangs haar inaugurele rede aan de Rijksuniversiteit Groningen uitgesproken. Daarnaast heeft Meander een curriculum robotchirurgie en leidt ons ziekenhuis chirurgen al vroeg op in de robotchirurgie.