Hypocortisolisme

Wanneer er sprake is van hypocortisolisme, is er in het bloed een tekort aan het stresshormoon cortisol. Dit hormoon wordt geproduceerd in de bijnierschors. Hypocortisolisme ontstaat wanneer er sprake is van een slecht functionerende bijnierschors of een tekort schieten van de aansturing van de bijnieren vanuit de hypofyse.

Klachten en verschijnselen

De symptomen van een falende bijnierschors ontstaan vaak geleidelijk (in maanden tot zelfs jaren). Veel voorkomende klachten zijn:

Ernstige vermoeidheid en zwakte
Weinig eetlust
Gewichtsverlies
Misselijkheid/braken
Buikpijn/diarree
Duizeligheid
Somberheid

Drie soorten

Er zijn drie soorten bijnierschorsinsufficiëntie te onderscheiden, te weten primaire, secundaire en tertiaire bijnierschorsinsufficiëntie. De primaire bijnierschorsinsufficiëntie wordt ook wel de ziekte van Addison genoemd.

Primaire bijnierschorsinsufficiëntie

Primaire bijnierschorsinsufficiëntie, ofwel de ziekte van Addison, ontstaat in de bijnierschors zelf. Er is meestal sprake van een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het eigen afweersysteem antistoffen maakt die de bijnierschors beschadigen. Naast een tekort aan cortisol ontstaat vaak ook een tekort aan het hormoon aldosteron, wat o.a. een rol speelt in het handhaven van de bloeddruk.

Deze zeldzame ziekte werd voor het eerst beschreven door dr. Thomas Addison in het jaar 1855.

De bijnierschors heeft grote invloed op het functioneren van de mens bij zowel geestelijke als lichamelijke inspanning (stressvolle situaties). Bij mensen die last hebben van de ziekte van Addison kunnen stressvolle situaties leiden tot een zogeheten Addison-crisis. Dit is een situatie waarbij de ziekte niet tijdig herkend en behandeld wordt, wat shock en zelfs overlijden tot gevolg kan hebben.

Secundaire bijnierschorsinsufficiëntie

Bij secundaire bijnierschorsinsufficiëntie ligt het probleem niet in de bijnierschors zelf, maar in de hypofyse (een hormoonklier in de hersenen). De hypofyse produceert een hormoon dat ervoor zorgt dat de bijnierschors goed functioneert. Als er te weinig van dit hormoon beschikbaar is, ontstaat secundaire bijnierschorsinsufficiëntie.

Tertiaire bijnierschorsinsufficiëntie

We spreken van tertiaire bijnierschorsinsufficiëntie wanneer er een verminderde aansturing van de hypofyse plaatsvindt vanuit de hypothalamus. Gevolg hiervan is dat de hypofyse te weinig hormonen produceert die de bijnierschors stimuleren en dat er dus te weinig cortisol geproduceerd wordt.

Een andere vorm van tertiaire bijnierschorsinsufficiëntie is een slecht werkende bijnierschors door het langdurig gebruik van corticosteroïden zoals prednison. Dit is een veel gegeven middel bij bv. longziekten zoals COPD.

Diagnostiek
Om te zien of er sprake is van hypocortisolisme kunnen verschillende testen worden ingezet:

- Synacthentest
- Insuline tolerantie test
- Metyrapontest

Afdelingen / specialismen Endocrinologie	Folders

Specialisten / zorgverleners Endocrinologie

Spreekuren

Z7_J168HAS0JGQAF0ACF6JR1E1GI5

Contact

Telefoonnummers

tabs

Aandoening

Hypocortisolisme